امروزه با رشد روزافزون شکل‌گیری استارتاپ در کشورمان کلمه‌ شتاب‌دهنده استارتاپ نیز زیاد به گوش می‌خورد و افراد بسیاری با این مفهوم آشنایی ندارند. استارتاپ و شتاب دهنده‌، دو واژه‌ای هستند که در سال‌های اخیر در مورد آنها زیاد خوانده و شنیده‌ایم. حتی شاهد برگزاری گردهمایی‌های با عنوان استارتاپ ویکند در شهرهای مختلف هستیم. کسب‌وکارهای نوپا یا همان استارتاپ‌ها همیشه در ابتدای کار با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. این چالش‌ها در زمینه‌های مختلف برای یک استارتاپ رخ می‌دهد و در بیشتر موارد باعث می‌شود که استارتاپ‌ها با شکست روبرو شده یا از مسیر اصلی خود منحرف شوند. اگر هنوز وارد دنیای استارتاپ‌ها نشده‌اید، شاید به این دلیل است که نمی‌دانید شتاب‌دهنده چیست و اگر هم به ‌تازگی وارد دنیای استارتاپ‌ها شده باشید، هنوز این اصطلاح به گوشتان نخورده است. در این نوشتار بر مبنای تجربیات، موفقیت و البته شکست‌های دیگران در این حوزه، به مفهوم شتاب‌دهنده استارتاپ می‌پردازیم:

شتاب‌دهنده استارتاپ چیست؟

شتاب‌دهنده استارتاپ، در حقیقت مجموعه و مکانی است که استارتاپ‌ها در ابتدا می‌توانند برای دریافت مشاوره و راهنمایی لازم به آن‌جا بروند و به شبکه‌های مربوطه دسترسی یابند تا به رشد درست و سریع آن‌ها کمک کنند. جهان امروز، جهان کارآفرینی است. امروزه استارتاپ‌ها توانسته‌اند در سطح جهانی تبدیل به کسب و کار چند میلیون دلاری شوند. در کشور ما نیز کارآفرینان به سرعت خود را با موج استارتا‌پ‌ها در سطح جهانی همراه ساخته‌اند. کسب و کارهایی مثل تخفیفان، دیجی‌کالا و کافه بازار به سرعت موفقیت خود را نشان دادند و چنان جوی ایجاد کردند که حتی واشنگتن پست نیز در خصوص استارتاپ‌های ایران مقاله‌ای چاپ کرد. در این مقاله به موضوع شتاب‌دهنده‌ می‌پردازیم و نقش موثر شتاب‌دهنده در کسب و کارها را بررسی می‌کنیم؟

 آشنایی با مفهوم شتاب‌دهنده

شتاب‌دهنده‌ها در واقع شرکت‌هایی هستند که ایده‌های جدید را مطالعه کرده و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. این شرکت‌ها به ایده‌پردازان کمک می‌کنند تا بتوانند با کمک آن‌ها ایده‌های خود را به مرحله اجرا درآورند. آن‌ها در ابتدا ایده‌ها را بررسی می‌کنند و از بین آن‌ها بهترین ایده‌ها را انتخاب کرده و مورد حمایت قرار می‌دهند. روند کار به این شکل است که پس از انتخاب ایده برتر، شتاب‌دهنده مبلغی را در اختیار استارتاپ قرار می‌دهد و استارتاپ به همراه تیم خود برای اثبات طرحش و به مرحله تجاری رساندن آن چند ماه زمان دارد. در عوض این کمک مالی که شتاب‌دهنده به استارتاپ می‌کند، درصدی از سهام استارتاپ را نیز برمی‌دارد.

علاوه بر کمک مالی، شتاب‌دهنده استارتاپ امکانات و حتی فضا در اختیار استارتاپ منتخب قرار می‌دهد و هم‌چنین مربیان و مشاوران حرفه‌ای نیز بر کار تیم‌ها نظارت می‌کنند و تجربیات خود را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند.

شتاب‌دهنده‌ها دارای 4 ویژگی زیر هستند:

• دارای دوره‌ای ثابت هستند.
• مبنای کارشان گروهی و بر پایه همکاری است.
• بر مبنای منتورینگ و آموزش، تیم‌ها را هدایت می‌کنند.
• در یک روز با عنوان «DemoDay»، استارتاپ‌ها از آن‌ها جدا می‌شوند و توسط شتاب‌دهنده‌ها به سرمایه‌گذاران معرفی می‌گردند.

چرا به شتاب‌دهنده نیاز داریم؟

اگر دو تیم را در نظر بگیریم که یکی با شتاب‌دهنده همکاری داشته و دیگری نداشته است و آن دو را مقایسه کنیم، خواهیم دید تیمی که با برنامه‌ شتاب‌دهنده استارتاپ همراهی می‌شود، در رسیدن به موفقیت در کسب و کار خود شتاب و سرعت بیشتری داشته است. هم‌چنین با مقایسه این دو تیم درمی‌یابیم تیم‌هایی که تحت حمایت شتاب‌دهنده قرار دارند و در یک دوره شتاب‌دهی شرکت می‌کنند، بسیار سریع‌تر وارد مرحله سرمایه‌گذاری خود می‌شوند.

در حقیقت، هدف مجموعه شتاب‌دهنده این است که با برگزاری دوره‌های فشرده، شرکت‌های نوپا را حمایت کنند و موفقیت و پیشرفت آن‌ها را تسریع ببخشند. حمایت آن‌ها هم به‌صورت مالی و هم در اختیار قرار دادن فضای کسب و کار اداری است. منبع اصلی درآمد شتاب‌دهنده‌، سهام‌های آتی شرکت‌های تحت حمایت خود است. تویتر و دراپ باکس دو نمونه از استارتاپ‌های موفق جهانی می‌باشند که به وسیله شتاب‌دهنده‌ها رشد کرده‌اند و ‌اکنون کسب و کارهای بزرگی هستند.

درآمد شتاب‌دهنده‌ها از کجا تامین می‌شود؟

مانند همه کسب و کارها، این مدل نیز می تواند متفاوت باشد اما، درآمد شتاب‌دهنده‌ استارتاپ در قالب مالکیت شرکت است. این یعنی که اگر شرکت شما برای شرکت در دوره برنامه شتاب‌دهی پذیرفته شد، ممکن است شتاب دهنده درصدی از شرکت شما را از آن خود کند. بعضی از شتاب دهنده‌ها حتی برای خدمات خاصی هم که می‌دهند پول مطالبه می‌کنند که این چندان معمول نیست.

برنامه شتاب‌دهی یک مجموعه شتاب‌دهنده چگونه است؟

جهانی کردن کسب و کار نو می‌تواند دلهره‌آور باشد، اما برنامه‌های شتاب‌دهنده قطعا می‌تواند به این روند کمک کند. مدت زمانی که هر شتاب‌دهنده برای برنامه‌هایش ارائه می‌دهد از یک شتاب‌دهنده تا شتاب‌دهنده دیگر متفاوت است اما، اکثر برنامه‌ها ۳، ۶ یا ۹ ماه طول می‌کشند و روند کلی آن‌ها به صورت زیر است:

• مرحله درخواست:معمولا باید به‌صورت آنلاین درخواست خود را برای برنامه شتاب‌دهنده ارسال کنید و اگر ایده و تیم شما به‌قدر کافی خوب باشند، از مرحله اول بررسی گذر می‌کنید و از شما دعوت می‌کنند تا شخصا به دفتر مجموعه شتاب‌دهنده بروید و پروژه خود را ارائه کنید.
• هفته استقبال و خوش‌آمدگویی:اگر پذیرفته شوید، معمولا در ابتدا به مدت یک هفته شما را با تیم شتاب‌دهنده، شرکای مرتبط، سرمایه‌گذاران یا مربیان و دیگر کارآفرینانی که همراه شما در این برنامه شرکت خواهند کرد آشنا می‌‌کنند.
• مربیگری، مربیگری، مربیگری:این در واقع همان مکانی است که تمام شتاب‌دهنده‌ها معمولا برنامه خود را براساس اهداف خاص خود توسعه می‌دهند. این برنامه به شما در یافتن نقاط ضعف‌تان به‌عنوان یک شرکت و همکاری با یکدیگر برای برطرف کردن آن‌ها و کمک به غلبه بر موانع کمک می‌کند. برنامه شتاب‌دهی می‌تواند در قالب مشاوره واقعی و مربیگری از طرف تیم شتاب‌دهنده باشد. این برنامه سعی در آشناسازی شما با سرمایه‌گذاران خاص که به حوزه کاری شما علاقمند هستند دارد و کمک می‌کند تا به سرمایه‌گذاری خطرپذیر دست یابید.
• روز نمایش نسخه (Demo Day):اکثر شتاب‌دهنده‌ها در آخر تمام برنامه‌ها یک روز را برای نمایش نسخه آزمایشی اختصاص می‌دهند، و این روزی است که شتاب‌دهنده معمولا کل شبکه خود را برای تماشای گام‌های استارتاپ دعوت می‌کند تا همه شاهد پیشرفت تیم استارتاپی در برنامه باشند و به آن در ایجاد ارتباطات کاری لازم کمک کنند

چه کسانی می‌توانند متقاضی برنامه‌های شتاب‌دهنده‌ها باشند؟

دلایل زیادی وجود دارد که یک استارتاپ باید درخواست برنامه شتاب‌دهنده را مدنظر قرار دهد اما، قاعده کلی این است که شما باید شروع کنید تا کسب و کار خود را به واقعیت تبدیل کنید. منظور این است که شما ایده قوی دارید، تحقیقات اولیه بازار را انجام داده‌اید، یک تیم بنیادی دارید، اولین پیش‌نویس مدل کسب و کارتان را نوشته‌اید، و شاید در حال حاضر با مشتریان احتمالی خود نیز صحبت کرده باشید.

درخواست دادن برای یک شرکت شتاب‌دهنده مثل یک مصاحبه شغلی است. در واقع، این یک رقابت است و شما می‌خواهید مطمئن شوید که به‌بهترین شکل ممکن دیده می‌شوید. در این‌جا نکاتی را بیان می‌کنیم که می‌تواند در پذیرفته شدن طرح و درخواست شما کمک‌کننده باشد.

1. برنامه خود را با شتاب‌دهنده استارتاپ خاص تطبیق دهید. وقتی یک درخواست تهیه می‌کنید و آن را به تمام شتاب‌دهنده‌ها ارسال می‌کنید، کاملا مشخص است. کسانی که این کار را انجام می‌دهند، به‌ندرت به مرحله بعد می‌رسند.
2. درخواست خود را به‌صورت فایل پی.دی.اف ارسال کنید. ارسال درخواست به‌صورت فایل پاورپوینت یا کینوت، خوب نیست و امکان دارد در اجرای آن به مشکل برخورد کنید. فایل پی.دی.اف این اطمینان را به شما می‌دهد که فردی که درخواست شما را می‌خواند آن را به‌ترتیبی که شما دلتان می‌خواهد خواهد خواند.
3. درخواست را به‌طور کامل پر کنید. البته لازم نیست که تمام سؤالات را پاسخ دهید اما، هر چه اطلاعات بیشتری ارائه کنید، مجموعه شتاب‌دهنده خیلی بهتر می‌توانند در خصوص درخواست استارتاپ شما تصمیم‌گیری کند.

4. سعی کنید که متفاوت باشید، آن شتاب‌دهنده‌ای که درخواستتان را برایش می‌فرستید، قبل از شما ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ طرح و درخواست را خوانده است. بعد از مدتی همه درخواست‌ها برایشان یکی به‌نظر می‌رسد.